Dopalaczom mówimy STOP – wybieramy zdrowie – Zespół Szkół im. Armii Gen. Andersa w Łubnicach

Dopalaczom mówimy STOP – wybieramy zdrowie

DOPALACZE – na stronach internetowych reklamuje się je często niewinnie i fantazyjnie. Przykładowe nazwy: „Talizmany”, „Sole do kąpieli”, „Kokolino”, „Funky”, „Różany Ogród”. Środki te, produkowane przez człowieka (czyli syntetyczne) lub pozyskiwane z roślin, oferowane są w różnych postaciach: proszku, tabletek, kapsułek, suszu roślinnego.

Zazwyczaj zawierają nieznane mieszaniny, których składnikami mogą być jedna lub więcej substancje psychoaktywne, ale też np. trutka na szczury czy zmielone szkło dla „wzmocnienia” efektu działania.

Każdy, kto sięga po „dopalacze”, staje się królikiem doświadczalnym, z bardzo różnymi objawami zatrucia. Objawy są bardzo różne i mogą wskazywać też na zatrucie narkotykami lub lekami itp. Czasami jest to agresja połączona z drgawkami, grymasami twarzy, wiciem się po podłodze. W innym przypadku może to być zupełne otępienie i brak kontaktu z osobą.

Dopalacze mogą w sposób trwały uszkodzić serce, wątrobę, nerki czy mózg. Ponieważ są to substancje psychoaktywne o silnym działaniu na ośrodkowy układ nerwowy, mogą powodować np. powstawanie stanów lękowych, depresyjnych, mogą też wyzwalać uśpione psychozy, schizofrenię u osób, u których być może nigdy nie doszłoby do rzutu takiej choroby, gdyby nie czynnik inicjujący w postaci dopalaczy. Może dochodzić również do uszkodzeń ośrodkowego układu nerwowego, które ujawnią się dopiero po wielu latach, np. w postaci zaburzeń osobowości, nadmiernej agresji, zaburzeń pamięci, dużej impulsywności, chwiejności emocjonalnej.

Według danych Głównego Inspektoratu Sanitarnego, liczba zatruć nowymi substancjami psychoaktywnymi / środkami zastępczymi w całej Polsce w 2018 r. wyniosła 4258, natomiast w 2019 r. – 2148. W 2019 r. w całym kraju odnotowano 184 zgony mające związek z użyciem nowych narkotyków.

DOPALACZE

Ang. – smarts, legal highs, herbal highs, boosters.
Potoczna nazwa grupy substancji o rzekomym lub faktycznym działaniu psychoaktywnym.
Termin „dopalacze” może sugerować, że są to związki o działaniu psychostymulującym, które powodując przypływ energii, pozwalają intensywnie żyć, bawić się i „otwierając wrota pamięci”, uczyć się.
Pierwotnie termin „dopalacze” używano w stosunku do różnych substancji lub ich mieszanek o działaniu psychoaktywnym, które nie występowały w wykazie substancji kontrolowanych przepisami o przeciwdziałaniu narkomanii.

DOPALACZE NIE STANOWIĄ BEZPIECZNEJ ALTERNATYWY DLA INNYCH NARKOTYKÓW

Skład deklarowany na opakowaniu może się różnić od składu rzeczywistego.
W skład preparatu mogą wchodzić substancje niezadeklarowane przez producenta.
Mogą występować duże różnice w składzie i działaniu pomiędzy tak samo nazywającymi się produktami.
Skład jakościowy i ilościowy produktu sprzedawanego jako dopalacze jest zmienny, co zwiększa ryzyko przedawkowania i działań toksycznych.
Dopalacze są równie niebezpieczne jak inne narkotyki.
Uzależniają.
Są dużym zagrożeniem dla zdrowia i życia.

NIEBEZPIECZEŃSTWO

Zażywanie wyższych dawek w przekonaniu, że dopalacze działają słabiej od innych, tzw. tradycyjnych narkotyków.
Łączenie dopalaczy z innymi związkami psychoaktywnymi (alkoholem, marihuaną, innymi dopalaczami) oraz lekami.
Ryzyko indukcji zaburzeń psychicznych: napady szału, psychoza schizofreniczna, napady lęku, zaburzenia snu.
Ryzyko indukcji napadów drgawkowych.
Ryzyko silnych odpowiedzi ze strony układu krążenia.

OBJAWY ZATRUCIA DOPALACZAMI

zaburzenia świadomości
bóle głowy
drżenie rąk
zaburzenia orientacji
bełkotliwa mowa
omdlenia
kołatanie serca
wymioty
wysoka gorączka
skoki ciśnienia krwi i zaburzenia rytmu serca (puls nawet 150-190 uderzeń na minutę)
utrata przytomności
wahania nastroju (na zmianę depresja i euforia)

PRZEPISY PRAWNE

Ustawa z dnia 20 lipca 2018 r. o zmianie ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii oraz ustawy o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz.U. z 2018 r., poz. 1490), która weszła w życie z dniem 21 sierpnia 2018 r. wprowadziła:

zmienioną definicję nowej substancji psychoaktywnej, którą określono jako „każdą substancję lub grupy substancji pochodzenia naturalnego lub syntetycznego w formie czystej lub w formie preparatu działającą na ośrodkowy układ nerwowy, inną niż substancja psychotropowa i środek odurzający, stwarzającą zgodnie z rekomendacją Zespołu do spraw oceny ryzyka zagrożeń dla zdrowia lub życia ludzi związanych z używaniem nowych substancji psychoaktywnych, o której mowa w art. 18b ust. 1 pkt 3, zagrożenia dla zdrowia lub zagrożenia społeczne porównywalne do zagrożeń stwarzanych przez substancję psychotropową lub środek odurzający, lub które naśladują działanie tych substancji, określoną w przepisach wydanych na podstawie art. 44f pkt 3”;
zmienioną definicję środka zastępczego, który określono jako „produkt zawierający substancję o działaniu na ośrodkowy układ nerwowy, który może być użyty w takich samych celach jak środek odurzający, substancja psychotropowa lub nowa substancja psychoaktywna, których wytwarzanie i wprowadzanie do obrotu nie jest regulowane na podstawie przepisów odrębnych; do środków zastępczych nie stosuje się przepisów o ogólnym bezpieczeństwie produktów”;
umieszczenie w załącznikach do rozporządzenia Ministra Zdrowia wykazu substancji psychotropowych, środków odurzających i nowych substancji psychoaktywnych;
penalizację kary za wprowadzenie do obrotu albo uczestniczenie w obrocie przy użyciu znacznej ilości nowych substancji psychoaktywnych, które tak jak w przypadku substancji psychotropowych i środków odurzających, podlegają karze grzywny i pozbawienia wolności od lat 2 do 12, zaś udzielanie tych substancji małoletniemu lub nakłanianie go do ich użycia bądź udzielanie ich w znacznych ilościach innej osobie podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8;
obowiązek zgłaszania państwowemu powiatowemu inspektorowi sanitarnemu przez podmioty wykonujące działalność leczniczą oraz podmioty przeprowadzające badania pośmiertne wystąpienie zatrucia środkiem zastępczym lub nową substancją psychoaktywną albo podejrzenie wystąpienia takiego zatrucia albo zgonu, którego przyczyną mogło być albo było zatrucie środkiem zastępczym lub nową substancją psychoaktywną, nie później jednak niż w terminie 48 godzin od chwili wystąpienia powyższych okoliczności;
utworzenie rejestru zatruć środkami zastępczymi lub nowymi substancjami psychoaktywnymi prowadzonego przez Głównego Inspektora Sanitarnego w celu ograniczenia zagrożeń, jakie powodują środki zastępcze lub nowe substancje psychoaktywne, w tym podejmowania działań w zakresie wczesnego ostrzegania;
obowiązek poddania się leczeniu lub rehabilitacji w przypadku skazania osoby uzależnionej na karę pozbawienia wolności za przestępstwo pozostające w związku z używaniem środka odurzającego, substancji psychotropowej lub nowej substancji psychoaktywnej.